آزمايش سياسي در اتاق ایران
عباس عبدی
ماجراي انتخابات اتاق ايران كه يك ماه پيش برگزار شد به دليل برخي مواضع سياسي رييس منتخب بخش خصوصي، نتيجه رياست آن از سوي نواصولگرايان و طرفداران وضع موجود، با مخالفت مواجه شد و انواع و اقسام خبرسازيها براي بركناري وي را انجام دادند كه تاكنون نتيجه نداده و همه منتظرند كه جلسه شوراي عالي نظارت كه شنبه آينده برگزار ميشود تصميم نهايي را بگيرد. فعالان بخش خصوصي منتظرند ببينند آيا شوراي عالي مزبور، مراحل قانوني طي شده را كه مورد تاييد نهادهاي نظارتي بوده، تاييد يا انتخاب وي را به علل سياسي ملغي ميكند؟ بنده به جزييات فرآيندهاي طي شده كاري ندارم و اميدوارم حتي اگر به لغو اين انتخاب انجاميد، شهامت آن را داشته باشند كه صادقانه بگويند به علت مواضع سياسي وي او را نميپسنديم و اخبار و مطالب و گزارههاي خلاف واقع ديگري اظهار نشود. فارغ از اين نكته، توصيه ميكنم كه سياست را در اين مساله دخالت ندهند و همان مصوبات نهادهاي نظارتي دروني اتاق را تاييد كنند به اين دلايلي كه مينويسم.
۱ـ اول از همه اينكه «يكدستي» سياست شكست خوردهاي است؛ اگر ميخواهيد اين سياست را ادامه دهيد، قطعا او رد كنيد و صادقانه نيز علت آن را بگوييد، در اين صورت انتظار نداشته باشيد كه وعدههاي انتخاباتي اسفند ماه شما را كسي باور كند. بركناري وي به اين معني است كه شما بايد در انتخابات بياييد به شرطي كه راي نياوريد!! اگر راي آورديد بيرونتان ميكنيم. معناي ديگري ندارد.
۲ـ تغيير يك نفر در راس اتاق ايران مشكلي از شما حل نميكند چون آنجا در هر حال بخش خصوصي است. نفر بعدي هم كه بيايد كمابيش همينگونه فكر ميكند كه فرد كنوني ميانديشد، فقط ممكن است افكارش را ننوشته يا توييت نكرده باشد. البته اگر كسي بيايد كه از خودتان باشد قطعا اعضاي اتاق را در برابر خود قرار دادهايد و اتاق را از كارايي مياندازيد. اگر دنبال اين باشيد ايرادي ندارد كه به هر قيمتي انتخاب او را ملغي كنيد.
۳ـ نكته بسيار مهمي كه توجه نميشود اين است؛ اتاقي كه متفاوت از حكومت و دولت باشد به سود شماست. اين تفاوتهاست كه منشا قدرت است، مثل رسانه. رسانهاي كه همه از يك مجموعه باشند، كمكي به حكومت نميكند. قدرت رسانه در تنوع تحليلگران و بيطرفي آن است و نه در يكدستي آن. نهاد مدني اگر تابع حكومت باشد تبديل به يك نهاد ناكارآمد و حتي فاسد خواهد شد.
۴ـ رييس اتاق اگر در عمل منصوب حكومت شود، مسووليت ناكارآمدي و خطاهاي او نيز به پاي دولت نوشته ميشود، مثل كارگزاران منصوب حكومتي نيستند كه هر اقدامي كنند، تمامي آن را به پاي حكومت بنويسند. اين روزها مديران منصوب حكومت كم ضربهاي به اعتبارها نزدهاند. حكومت و دولت هر چه بيشتر بر دايره مسووليت خود بيفزايد، بر ضربهپذيري خود اضافه كرده است. مثل سيبل و هدفي است كه خيلي بزرگ است و چشم بسته هم ميتوان آن را نشانه رفت.
۵ـ بنشينيد گفتوگو و تفاهم كنيد. شايد بگوييد؛ پذيرفتني نيست كه رييس اتاق كشور چنان مواضعي گرفته باشد؟ خوب! طرف مقابل هم پاسخ ميدهد كه مجموعه فعالان بخش خصوصي شما به گونهاي هستند كه انتخاب قاطع آنان چنين بوده است، اينكه نميشود اكثريت قاطع بخش خصوصي با سياستهاي شما مخالف و محروم از حقوق مدني باشند. اگر منطق شما را بپذيريم، دير يا زود يا بايد همه اين نهادهاي انتخابي را تعطيل كنيد و جمعي مثل مجلس فعلي را تشكيل دهيد، يا در عمل گفتوگو و تفاهم كنيد. اگر نتوانيد گرههاي موجود در اين سطح از روابط نخبگاني را با دست باز كنيد و دنبال استفاده از دندان باشيد، پس در هيچ سطح ديگري قادر به باز كردن هيچ گرهي نخواهيد بود.
۶- پاشنه آشيل و ضربهپذيري اصلي دولت در اقتصاد است. اگر شما همين بخش را هم از خود دور كنيد حتي اگر دو درصد هم روي اقتصاد اثرگذاري منفي داشته باشد زياد است. پس بيش از اين پا روي اقتصاد نگذاريد.
7- پيشنهاد مشخص بنده اين است كه به جاي تكرار اشتباهات گذشته، اكنون فرصت مناسبي پيش آمده تا يك شيوه ديگر كه تعامل است را آزمايش كنيد. وضعيت موجود اتاق ایران را در قالب پايلوت سياسي يا سياست آزمايشي نگاه كنيد. هيچ عجلهاي نكنيد دهها راه براي بركناري افراد در دست شماست اگر هم نباشد، به سرعت اختراع ميشود. پس اگر سياست يكدستي نتيجهبخش نبوده، انتخابات اتاق را فرصت بدانيد و به صورت آزمايشي حضور غير و ديگري را بپذيريد، شايد در ۶ ماهه آينده جواب داد، در اين صورت آن را به عرصههاي ديگر نيز سرايت دهيد. اگر هم جواب نداد، تقصيرش متوجه خودشان ميشود و خود اعضاي اتاق عطاي اين رياست را به لقاي آن خواهند بخشيد و اگر هم نبخشند ميتوانيد مصادره كنيد!